Ödeneklik nedir, Ödeneklik ne demek

Ödeneklik; Maliye alanında kullanılan bir terimdir.

Teknik terim anlamı:

Devlet ve öteki kamu kişileri ile tüm kurum ve toplulukların belirli bir dönem içindeki gelir ve giderlerinin oranlama niceliklerini önceden saptayan, onaylayan ve bu işlemlerin yapılmasına izin veren yasa ya da karar.

Devletin, ilin ya da bir kuruluşun, bir aile ya da kişinin gelecekteki belirli bir süre için tasarladığı gelir ve giderlerini çeşit ve ayrıntılarıyle gösteren çizelge.

Belirli bir dönem için önceden oranlanan gelir ve gider çizelgesi.

Ödeneklik tanımı, anlamı

Öden : Mide, karın

Ödenek : Bir iş için ayrılan belli para, tahsisat. Devlet harcamalarının yapılabilmesi için her yılın bütçesiyle yürütme organına verilen harcama izni. Parlamento üyelerine, görevleri sebebiyle verilen, yolluk dışında kalan para.

Ödenekli : Ödeneği olan. Belli dönemlerde devlet bütçesinden yardım veya belirli bir pay alan (kişi, kuruluş).

Ayrıntılı ödeneklik : Bütün bir dönemin tüm sayışımlarını kapsayan ödeneklik.

Değişken ödeneklik : Yapılan işlemlere göre değişen ödeneklik.

Dönüşül ödeneklik kuramı : Ödenekliğin denk olması genellikle kabul edilmekle birlikte olağanüstü ekonomik durumların oluşturduğu belirli ödenekler dışında ve üstünde harcama yapılmasını bu yönde alınacak birtakım önlemleri birlikte öngören kuram.

 

Esnek ödeneklik : Değişik üretim oranlarına ya da öteki çalışmaların ölçülerine dayanan iki yönlü koşulları kapsayan ödeneklik.

Katma ödeneklik : Giderleri özel gelirleriyle karşılanan ve genel ödeneklik dışında düzenlenen ödeneklik.

Ödeneklik açığı : Belirli bir dönem içinde uygulanılması önceden tasarlanan giderleri karşılayabilecek aşamada gelir sağlanamaması.

Ödeneklik birliği : Devlete ilişkin tüm kuruluşların gider ve gelirlerinin bir tek ödeneklik içinde birleştirilmesi.

Ödeneklik görüşmeleri : Belirli bir dönem içinde uygulanılmak üzere hazırlanan ödenekliğin yetkili kuruluşlarca incelenmesi. (Devlete ilişkin ödeneklikler Büyük Millet Meclisinde ilk önce ödeneklik yarkurulu ve daha sonra da genel kurulca görüşülerek incelenir.).

Ödeneklik hakkı : Belirli bir süre içinde ödenecek devlet giderleri ile bunları karşılayacak kamu gelirlerini inceleme, kabul ve onanması hakkı.

Ödeneklik onayı : Ödenekliğin, yetkili organca onaylanması.

Ödeneklik oranlamasında artırma yöntemi : Kesin sayışmaları sonuçlanmış olan en yakın yıllara ilişkin ödenekliklerle her kaynaktan elde edilen gelirlerdeki artmanın ortalamaları saptanarak bunların son yıl ödenekliğinde gerçekleşen gelir niceliklerine eklenmesi yöntemi.

Ödeneklik oranlamasında dolaysız yöntem : Yapılmakta olan ödenekliğe ilişkin gelir kaynaklarının oranlanması sorumluluğunu doğrudan doğruya Maliye Bakanının kişisel saptamına bırakılması yöntemi.

Ödeneklik oranlamasında otomatik yöntem : Kesin sayışımları sonuçlanmış olan bir önceki ödenekliğe ilişkin çeşitli gelir kaynaklarından sağlanan gelir tutarlarının, aynen alınarak yapılmakta olan ödenekliğe konulması yöntemi.

 

Ödeneklik süresi : Ödenekliklerin çeşitli evrelerine göre yapım, inceleme, onaylama ve uygulama dönemi gibi bölüm ve ayrıntılarını kapsayan süre.

Ödeneklik yargı denetimi : Sayışmanlara ilişkin dönem sayışımlarının sayıştayca denetlenmesi.

Ödeneklik yılı : Ödeneklikte uygulama süresini saptayan ve bunu başı ve sonu ile sınırlandıran on iki aylık dönem.

Ödeneklik yönetim denetimi : Ödenekliğin uygulanılmasında yetkili yönetim kuruluşlarınca yapılacak denetleme.

Ödenekliklerde belirginlik ilkesi : Ödenekliklerde yer alan gelir kaynaklarının ve giderlerin harcama yerlerinin gerçeğe uygun bir yeterlikte tartışma götürmez bir açıklıkla gösterilmesi ilkesi.

Ödenekliklerde birlik ilkesi : Gelecek akçalı yıl içinde düşünülen tüm kamu gider ve gelirlerinin bir tek ödeneklikte gösterilmesi ilkesi. (Genellik ilkesinden ayrılan yönü tüm kamu gider ve gelirleri tek bir ödeneklikte yer alırken bunlara ilişkin oranlamaların bir tek değil çeşitli ödenekliklerde bulunabilmesidir).

Ödenekliklerde doğruluk ilkesi : Ödenekliğin düzenlenmesinde gelir ve gider bölümlerinde yer alacak ödeneklerin düşünülebilen gerçek, ekonomik ve akçalı koşullara uygun bir düzende saptanması ilkesi.

Ödenekliklerde genellik ilkesi : Kamu ekonomisinin gelecek akçalı yıl içinde gerçekleşebilecek tüm giderler ile elde olunacağı oranlanan tüm gelirleinin ayrı ayrı ödeneklikte yer alması ilkesi.

Ödenekliklerde ödenek ayırma ilkesi : Ödenekliklere konulan giderler belirli ayrıntıları ile o bölümlere ilişkin harcamaların gerçeğe en yakın niceliklerini göstereceğinden bu bölümler arasında aktarma yapılmasının yasaklanması ya da yapılabilecek aktarmaların belirli birtakım koşullarla sınırlandırılması, ilkesi.

Ödenekliklerde yasal ödenek ayırma ilkesi : Ödenekliklerde yer alan ödeneklerin niceliği oranında gider yapılması ilkesi.

Ödeneklikte açıklık ilkesi : Tasarı halindeki ödeneklikte yer alan tüm öğelerin gerek akçalı, toplumsal ve ekonomik yönleri ile Büyük Millet Meclisinde ve topluma ulaştırılma ve duyurulma amacı ile özgürlükle ve açık olarak tartışılması, ilkesi.

Ödeneklikte denklik ilkesi : Belirli ödnem içinde yapılacak giderlerin nicelikleri ile aynı dönem içinde sağlanacak gelirlerin karşılıklı olarak dengede tutulması.

Ödeneklikte denklik kuramı : Ödenekliklerde yer alan gelirlerle giderler arasında bir denklik kurulmasını amaç edinen ve giderler karşılığı ödenekliklerde yer alan ödenekler üstünde gider yapılmasını uygun görmeyen kuram.

Ödeneklikte onaylılık ilkesi : Devlete, illere, belediyelere ilişkin ya da devletin katılma payı bulunan yapımsal kuruluşlara, özel sektöre ve genel olarak bunların dışında kalan diğer topluluklara ilişkin tüm ödenekliklerin uygulamadan önce yetkili kuruluşlarca onanmış olması ilkesi.

Ödeneklikte oranlama ilkesi : Ödeneklikte yer alan ödenekleri belirli bir dönem içinde yapılacak giderlerle sağlanacak gelirlere ilişkin niceliklerinin uygulama yılı gereksemelerine dayanılarak oranlanması ilkesi.

Ödeneklikte önceden uygulama izni iıkesi : Olağanüstü durum ve koşulların etkisi nedeni ile üzerinde çalışılmakta olan "ödeneklik", Büyük Millet Meclisince incelenerek onanıncaya ve yasa haline getirilinceye kadar bir evvelki ödeneklik yasasında belirtilen yargılara göre bakanlar kuruluna uygulama yetkisi verilmesi.

Ödeneklikte yasama denetimi : Akçalı yıl sonuçlandıktan sonra ödeneklik kesin sayışımları üzerinde Büyük Millet Meclisince yapılan denetim.

Diğer dillerde Ödeneklik anlamı nedir?

İngilizce'de Ödeneklik ne demek ? : budget