Mesnevi nedir, Mesnevi ne demek

Mesnevi; bir edebiyat terimidir. kökeni arapça dilinden gelmektedir.

  • Her beyti ayrı uyaklı bir divan edebiyatı nazım biçimi.
  • Bu türdeki eserlerin genel adı

Edebi terim anlamı:

(Divan edebiyatı terimi) Her beyti ayrı uyaklı koşuk şekli.

Bilimsel terim anlamı:

Her koşası ayrı uyaklı bir divan koşuk biçimi.

Mesnevi hakkında bilgiler

Mesnevi özellikle Arap, Fars ve Osmanlı edebiyatında kendi aralarında uyaklı beyitlerden oluşan ve aruz ölçüsüyle yazılan divan edebiyatı şiir biçimidir.

Her beytinin kendi arasında kafiyelenmesi hem yazma kolaylığı sağlar hem de daha uzun metinlerin bu şekle uygun olarak kaleme alınmasına imkan tanır. Diğer nazım şekillerindeki kafiye bulma zorluğu şairleri uzun metinlerde bu şekli kullanmaya teşvik etmiştir. Bu nedenle uzun aşk öykülerinde, destanlarda mesnevî kullanılmıştır. Klasik düzende bir mesnevî; tevhid, münacat, naat, miraciye, eserin sunulacağı büyüğe övgü, mesnevînin niçin yazıldığını açıklayan sebeb-i nazm ve hikâyenin anlatımı (ağaz-ı destan) bölümlerinden oluşmuştur.Mesnevîde beyit sayısı sınırsızdır. Mesnevîlerde yer ve zaman kavramlarının tam belli olmaması, olay ve kahramanların olağanüstülükler taşıması mesnevînin masal ve destanla ortak özellikleridir.

 

Mesnevide konu her ne olursa olsun , ilk dikkati çeken özellik olayın bir masal havasında anlatılmasıdır. Akıl ve mantık ölçülerini aşan bir sürü olay birbirini izler. Olayın geçtiği yer ve zaman belirsizdir. Konuda birlik sağlanamamıştır. Hikayenin bölümleri birbirine eklenmiş ilgisiz parçalar gibi görünür. Çevre tasvirleri gerçeğe uygun değildir, hikâye kahramanları doğaüstü davranışlarda bulunur. Hikayelerde cinler, periler, devler, cadılar, ejderhalar gibi masal motifleri sık sık işlenir.

Her beyti kendi içinde uyaklı uzun nazım biçimidir. Bir anlamda Divan edebiyatında manzum hikâyelerin yazıldığı bir biçim olarak da tanımlayabiliriz. Mevlânâ’nın ünlü tasavvufi mesnevisi 25.700 beyitten oluşmuştur. Mevlana eserine ayrı bir isim koymamıştır; eser, nazım türü olan mesnevi adı ile bilinir.

Mesnevi ile ilgili Cümleler

  • Muhammed Celâleddin-i Rûmî'nin Mesnevi'sini okumalısın.
  • Mesnevi'de bir hikaye geçer lalam hain çıktı diye okuyun.
  • Ali, Mevlana'nın Mesnevisini asıl metninden okuyabilmek için Farsça öğrendi.
  • Rumi'nin Mesnevi'sini okumalısın.
  • Mevlana'nın Mesnevisini okumalısın.
  • Sen Rumi'nin Mesnevi'sini okumalısın.
  • Jale'e söyle Mesnevi'yi bitirsin.

Mesnevi kısaca anlamı, tanımı:

Uyaklı : Uyağı bulunan, kafiyeli, mukaffa.

Divan : Divan edebiyatı şairlerinin şiirlerini topladıkları eser. Sedir. Yüksek düzeydeki devlet adamlarının kurduğu büyük meclis. Meclis.

Edebiyat : Bir bilim kolunun türlü konuları üzerine yazılmış yazı ve eserlerin hepsi, literatür. Olay, düşünce, duygu ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesi sanatı, yazın, gökçe yazın. İçten olmayan, gereksiz, yapmacık, boş sözler.

 

Nazım : Şiir.

Biçim : Tarz. Yakışık alan şekil, uygun şekil. Şiirlerin kuruluş ve uyak düzenlerine göre olan dış görünüşü, şekil. Herhangi bir şeyin benzeri. Yazı ve simgelerin bilgisayarda kullanılmaya elverişli çerçevesi, düzeni, format. Sanat ve edebiyat eserlerinde dış görünüş, form. Bir nesnenin dış çizgileri bakımından niteliği, dıştan görünüşü, şekil, eşkâl. Disket vb.nin bilgisayarda kullanılabilir durumu. Biçme işi.

Eser : Yayın, kitap, yapıt. İz, işaret, im. Emek sonucu ortaya konan ürün, yapıt. Soyut kavramlarda belirti.

Genel : Bir genelleme sonucunda elde edilen. Yetkisi ve sorumluluğu çok olan. Bir şeye veya bir kimseye özgü olmayıp onun bütün benzerlerini içine alan, umumi. Herkesin yararlanabileceği (yer, nesne). Ayrıntıları göz önüne alınmayarak bütünü bakımından ele alınan.

Arap : Fotoğrafın negatifi. Orta Doğu ile Kuzey Afrika'nın büyük bir bölümünde yaşayan halk ve bu halkın soyundan olan kimse. Fellah. Koyu esmer.

Fars : Güldürü. İran'ın güneybatısında yaşayan halk veya bu halkın soyundan olan kimse.

Osmanlı : Düşündüğünü çekinmeden, açıkça söyleyen, bulunduğu toplulukta yetki sahibi olan. XIII. yüzyılda Osman Gazi tarafından Anadolu'da kurulan ve Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra dağılan büyük Türk imparatorluğunun uyrukları.

Beyit : Anlam bakımından birbirine bağlı iki dizeden oluşmuş şiir parçası. Ev.

Aruz : Aruz vezni.

Ölçü : Belirlenmiş boyut. Bir ezginin eşit bölümlere ayrılışı. Ölçme sonucu bulunan rakam. Bir niceliği, o nicelik için kabul edilmiş birimlerden birine göre oranlayarak değerlendirme, mizan. Aşırı olmama, ılımlı, uygun olma durumu. Ölçüt. Değer, itibar. Bir şiirdeki dizelerin hece ve durak bakımından denk oluşu, vezin. Bu değerlendirmede kullanılan birim, ölçme birimi.

Bu : En yakında bulunan bir varlığı veya biraz önce anılan bir şeyi işaret yolu ile belirtmek için kullanılan bir söz. Yerde, zamanda veya söz zincirinde en yakın olanı gösteren bir söz.

Adı : Aşağılık, alçak. Değersiz, kötü, sıradan, hiçbir özelliği olmayan. Bayağı.

Mesnevihan : Mesnevi okuyana verilen ad.