Gulyabani nedir, Gulyabani ne demek

Gulyabani; kökeni arapça, farsça dillerine dayanır.

  • Karanlık ve ıssız yerlerde, insanın gördüğünü sandığı korkunç hayalet

Gulyabani hakkında bilgiler

Gulyabani (Far. غول يابان) veya Gul-i beyabani (Far. غول بيابان) orijinal söyleyişiyle de karşımıza çıkan bu muhayyel mahlûk, gezginlere ve yolculara uğrayıp onları mahveden canavardır. Daha sonraları Anadolu kültüründe ahubabayla beraber anılmaya başlamış ve insan yediği düşünülen kocaman, uzun sakallı ve asalı bir dev olarak tasavvur olunmuştur.

Bazı Türk halklarının geleneksel demonolojik görüşlerine göre, her zaman kadın kılığında olduğuna inanılan mitolojik bir varlık. "Guleybanı" ve "Aleybanı" şeklinde de rastlanır. Adı hurafelerle ilgili olarak "Gulyabani", korkunç bir varlık olup, karanlık zamanlarda çölde ve mezarlıklarda koşan birinin gözüne canlı gibi görünür. Vücudu tüyle kaplı, kocaman, pis kokulu bu acayip varlığın ayakları tersinedir. Gündüzleri mezara girer. Geceleri ise hortlayıp çıkar. At binmeyi ve at kuyruğu örmeyi ve çocukları çok sever. Bir oyundan çıkarak, onları güldürmeye çalışır. O ayni anda çöllerin ve harabelerin iyesiydi. O, yolcuları yollarından döndürüp mahvederdi.

Etnik-kültürel gelenekte ise bazen onun "Al ruhu", "Al Anası" ve "Al Kadını" olduğu düşünülür. Bu görüş, aralarındaki benzerlik veya tam yakınlıktan ileri gelir. Pamir Kırgızlarının mitolojik metin ve efsanelerinde bu şeytanî varlığın adına "Gul" ya da "Gul-i Biyaban" şeklinde de rastlanır. Araştırmacılar bu varlığı en eski Arap rivayetlerine bağlıyorlar. "ıssız yerin ruhu" gibi anlamlandırılan bu şeytanî varlık, "Kar Adam" efsanelerinin yayılmasıyla yeni bir hayat kazanmıştır.

 

Bütün vücudu sarı-kırmızı tüylerle kaplı bu insanımsı çirkin varlık, dağ yamaçlarında ve kimsenin olmadığı çöllerde akşam üstü ortaya çıkar. Avcılara yaklaşıp onlarla insan gibi konuşur. Bir şeyler ister sonra onlara güreş yapmayı önerir. Avcı kazanırsa "Gulyabani" sessizce çekip gider. Ama eğer o kazanırsa avcı, uzun zaman hasta yatacak demektir. Ya da çöllük ve harabe bir yerde yalnız başına yatan birinin ayağının altını yalaya yalaya kan çıkacak kadar inceltir. Sonra ölünceye kadar kanını içer.

Gulyabani kısaca anlamı, tanımı:

Karanlık : Üzüntü, sıkıntı, perişanlık. Işık olmama durumu. Yasalara, töreye uygun olmayan. Işıksız. Gereğince anlaşılıp bilinemeyen, ne olacağı, sonu belli olmayan (durum). Karışık.

İnsan : Âdemoğlu, âdem evladı. Toplum hâlinde bir kültür çevresinde yaşayan, düşünme ve konuşma yeteneği olan, evreni bütün olarak kavrayabilen, bulguları sonucunda değiştirebilen ve biçimlendirebilen canlı. Huy ve ahlak yönünden üstün nitelikli (kimse).

Korkunç : Çok aşırı, pek çok, güçlü, şiddetli. Herhangi bir özelliğiyle şaşkınlık veren. Çok korkulu, korku veren, dehşete düşüren, müthiş.

 

Issız : Kimse bulunmayan veya az kimse bulunan, tenha, yaban. Tenha bir durumda. Yalnız, kimsesi olmayan.

Hayalet : Belli belirsiz görülen şey, gölge. Çok zayıf kimse. Gerçekte var olmadığı hâlde bazen görüldüğü sanılan peri, hortlak vb. görüntüler.

Orijinal : Otantik. Alışılagelenden daha değişik, şaşırtıcı nitelikte olan. Özgün. Fabrikası tarafından yapılan, taklit olmayan (araç ve gereç).

Söyleyiş : Söyleme işi. Bir kelimenin ses, hece, ton ve vurgu bakımından söylenme biçimi, söyleniş, sesletim, telaffuz.

Mahluk : Yaratık.

Gezgin : Gezmek, tanımak, görmek, dinlenmek amacıyla geziye çıkan (kimse), gezici, gezmen, seyyah.

Yolcu : İşten çıkarılması beklenen kimse. Yolculuğa çıkmış kimse. Doğması beklenen çocuk. Yolculuğa çıkmaya hazırlanan kimse. İyileşmesi umutsuz hasta.

Diğer dillerde Gulyabani anlamı nedir?

İngilizce'de Gulyabani ne demek? : n. bogey, Bogie, bogy, ghoul, goblin, hob

Fransızca'da Gulyabani : goule [la]

Almanca'da Gulyabani : Gespenst

Rusça'da Gulyabani : n. оборотень (M), людоед (M)