Balbal nedir, Balbal ne demek

  • Eski Türklerde kişinin anılması için mezarının veya bazı kurganların etrafına dikilen taş

Balbal hakkında bilgiler

Balbal, (Kırgızca: балбал, /bɑɫbɑɫ/), (Tıva Türkçesi: Кижи-көжээ / Kiji köjee) Eski Türklerde kişinin anılması için mezarının veya bazı kurganların etrafına dikilen mezar taşına verilen isimdir. Orta Asya Türklerinde, Şamanlık dininin geçerliliğini yaygın olarak koruduğu dönemde, ölen savaşçıların kurgan denilen mezarlarının etrafına dikilmiş, savaşçının öldürdüğü düşmanları ve bu kişilerin öbür dünyada onun hizmetçileri olacağına inanılacağını simgeleyen, genellikle bir taş parçasının üzerine yontulmuş, bir elinde kılıç, figürlerinden oluşan heykellere verilen ad. Bu taşların sayısının fazlalığı ölen kişinin sağ iken; gücünün, cesaretinin, kahramanlığının da simgesidir. İslam öncesi dönemde yaygın olan balballar, İslam dininin kabulünden sonra yerini mezar taşlarına bırakmıştır.

Balbal sözü Eski Türk dilinden bir kelime olup bal+bal, yani vurmak, kakmak, çakmak demektir.

Kırgızistan'da Şatı ve Sarı-Bulak köylerinin arasındaki bir alanda bulunan taş balballar Kara-Batkak müzesinde sergilenmektedir. Ayrıca Tokmok şehrinin 10 kilometre güneyinde, Burana kulesi'ne yakın alandaki Burana Açıkhava Müzesinde ve Issık Göl kıyısındaki Çolpan Ata ve Karakol'da, göçebe Türklerin pek çok taş savaşçıları (balbalları) bulunur. Balbalların 6. yüzyılda dikildiği tahmin edilir. Kırgızistan içindeki ve tüm Orta Asya'daki bu mezar işaretleri, göçebe Türk boyları tarafından dikilmiş, Kırgızistan'daki balbalların hemen hepsi Çuy Vadisinde dağılıdır.

 

Tıva Özerk Türk Cumhuriyetinde yaklaşık 200 kadar balbal bulunmuştur. Bijiktighaya dağının dolayında kırlık ovalık alanda da bir tek balbal vardır ki, bazı araştırmacılara göre Cengiz Han'ın balbalı olup Cengiz Han'ın hazinesinin bu dolayda olduğu söylenir. Buraya bir açık hava müzesi yapılmıştır. Tahminen bu balbal 1200 yılı geçkin burada durmakta olup Akdovurak (Aktoprak) şehrine 4 km uzaklıktaki kızıl tepe anlamındaki Kızıl Majalık köyüne yakındır.

Balbal anlamı, tanımı:

Türk : Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan halk ve bu halktan olan kimse. Dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşayan, Türkçenin değişik lehçelerini konuşan soy ve bu soydan olan kimse.

Kişi : Erkek. Kadın veya erkeğe verilen genel ad, şahıs, zat, nefer. Eş, koca. Çekimli fiillerde ve zamirlerde konuşan, dinleyen, sözü edilen varlık, şahıs. Oyun, roman, hikâye vb.nde yer alan kimse.

Mezar : Ölünün gömülü olduğu yer, kabir, sin, makber, gömüt.

Etraf : Bir kimsenin sürekli ilişkide bulunduğu kimseler, yakınlar, muhit. Çevre. Yanlar, taraflar.

Türkçe : Türkiye Türkçesi. Genel Türk dili.

İsim : Kişi, insan. Ad. Ad.

Orta : Öğretimde, öğrencinin değerlendirilmesinde geçer not ile iyi arasındaki derece. İki karşıt nitelik veya durum arasında bulunan, tutarlı, ılımlı, vasat. Çankırı iline bağlı ilçelerden biri. Ne uzun ne kısa, midi. Bir olayın, içinde gerçekleştiği yer. Yeniçeri Ocağında tabur. Başlangıcı ile bitimi arasında eşit uzaklıkta olan süre. İyi ile kötü arasındaki durum. Orantı. Futbolda oyunculardan birinin, topu, kale ağzında duran arkadaşlarına havadan yollamak için yaptığı vuruş. Ne büyük ne küçük, midi. Bir şeyin eşit olarak ayrılabileceği bölüm. Her iki yanında kendi türünden aynı nitelikte nesneler, durumlar bulunan. Bir şeyin kenarlarından merkeze doğru yaklaşık olarak aynı uzaklıkta olan yer. Sorunların çözümünde aşırılıklardan kaçınan, ölçülü bir yöntem izleyen. Defterde, bir araya getirilmiş belli sayıda yaprakların oluşturduğu bölümlerden her biri.

 

Asya : Dünya üzerinde yer alan kıtalardan biri.

Geçer : Geçme özelliği olan. Geçer not. Beğenilen, makbul, mergup. Yürürlükte bulunan, geçerliği olan, kullanılan.

Yaygın : Herhangi bir bölgede çok görülen, bulunan. Çoğu kimselerce duyulmuş, öğrenilmiş, kullanılmış veya benimsenmiş olan. Sınırı genişlemiş.

Dönem : Yasama meclisinin iki seçilişi arasındaki süre, devre. Bir çağ içinde belli özellikleri olan sınırlı süre. Belli özellikleri olan zaman parçası, periyot. Yarıyıl.